De afgelopen maanden kwamen uit de hele wereld talloze initiatieven voorbij van organisaties die met een opmerkelijke actie het leed van de coronacrisis bij medewerkers, klanten of de samenleving als geheel verzachten. Stuk voor stuk voorbeelden van empathisch leiderschap. Good practices die dankzij het SARS CoV-2-virus tot stand kwamen en ons de weg kunnen wijzen naar het nieuwe normaal van het post-corona tijdperk. Daarom deze oproep: deel je inzichten, kennis en goede voorbeelden van empathisch leiderschap, zodat we een Witboek kunnen samenstellen dat vooruitstrevende leiders inspireert om na de crisis door te gaan op deze nieuwe weg.
De beste manier om als bestuurder of manager op de coronacrisis te reageren, is met een driedubbele dosis empathie. Dat het zoals elke crisis bovenal om empathisch leiderschap vraagt, daarover zijn de thought-leaders en boardroomfluisteraars het wel eens. Veel organisaties geven gehoor aan hun oproep, want sinds het begin van onze lockdown op 23 maart ontstonden talloze spontane acties, innovatieve werkwijzen en ongebruikelijke samenwerkingsverbanden om de klanten, medewerkers of de samenleving als geheel (vooral de hulpverleners) door de crisis te slepen.
Een simpel voorbeeld is ABN Amro dat klanten de mogelijkheid biedt om later af te lossen. De Belastingdienst die iedereen die daarom vraagt uitstel van betaling verleent, is een ander voorbeeld. Of Ziggo, KPN en T-Mobile die klanten gratis kids- en entertainmentzenders aanbieden om de verveling te verdrijven. Ook worden er talloze initiatieven ontplooid om de eigen medewerkers te steunen. Zorgverzekeraar VGZ biedt medewerkers bijvoorbeeld een online-cursus aan die hen met coronastress leert omgaan. En de 5-koppige directie van het Utrechtse Future Communications reist hoogstpersoonlijk af naar alle 70 thuiswerkende medewerkers om naar hun welbevinden te informeren en hen voor hun inzet te bedanken.
Verreweg de meeste initiatieven zijn gericht op de samenleving als geheel en zorgverleners zoals IC-verpleegkundigen in het bijzonder. Denk aan drankfabrikanten als Hooghoudt, Heineken, InBev, Bavaria en Avandis die desinfecterende handgels voor ziekenhuizen produceren. Aan Toyota dat in Nederland een distributienetwerk voor het Rode Kruis heeft opgezet en onderhoudt. Aan Honig dat eind maart met de Voedselbank het benefietdiner ‘Live Eet’ organiseert waardoor 90.000 gezinnen een maand lang te eten krijgen. Aan de medewerkers van Accenture die het Rode Kruis helpen om de automatisering van de coronahulpverlening te verbeteren. Aan Google dat 800 miljoen dollar uittrekt om gezondheidszorginstellingen en het MKB te ondersteunen. Of aan Coca-Cola dat alle marketingcampagnes bevriest en 125 miljoen dollar van het marketingbudget spendeert om door de crisis getroffen gemeenschappen te ondersteunen. Er zijn vast nog talloze andere acties voor klanten, medewerkers en de samenleving die niet van de daken worden geschreeuwd, maar wel het vermelden waard zijn.
Natuurlijk worden deze acties ook ingegeven door eigenbelang (productie zoveel mogelijk op peil houden, omzetverlies compenseren of meer goodwill kweken/de reputatie verbeteren), maar de grootste gemene deler is hun empathisch karakter, omdat ze invulling geven aan de meest dringende behoeften van groepen en individuen die het hardst door de crisis worden geraakt. De betrokken organisaties voelen aan hun water dat de samenleving door de crisis andere eisen aan hen stelt, verplaatsen zich in hun stakeholders en gebruiken hun kennis, middelen en competenties om zonder winstoogmerk gepaste hulp te bieden. Grote bedrijven als ‘force for good’, zo kan het dus ook!
Dit is het empathische leiderschap dat ons na de crisis de weg kan wijzen naar een meer harmonieuze, vertrouwenwekkende en wederzijds lonende relatie tussen het bedrijfsleven en de samenleving. Omdat deze ontwikkeling ons heel enthousiast maakt en je een goede crisis nooit ongebruikt voorbij mag laten gaan, besloten we een Witboek Empathisch Leiderschap samen te stellen.
En daar hebben we jouw hulp bij nodig.
Heb jij inzichten, kennis en vooral goede voorbeelden van empathisch leiderschap, stuur ze ons alsjeblieft via jeroen@jeroenduijvestijn.com toe. Het mag je eigen organisatie zijn, want ook daar leren we van. We publiceren het witboek op het discussieplatform www.deempathischeorganisatie.nl en zullen het daarna regelmatig actualiseren. Zo zorgen we er met zijn allen voor dat empathisch leiderschap straks het nieuwe normaal wordt.
Henk Noort en Jeroen Duijvestijn